طراحی مجتمع مسکونی در رشت تأملی پیرامون انطباق قلمرو ذهنی و عینی در مجتمع های مسکونی

در سال های اخیر، گستره ای از عواملی چون فراز و نشیب های متعدد اقتصادی و همچنین روند رو به رشد تقاضای مسکن، منجر به رشد سریع مجتمع ها و شهرک های مسکونی متعدد در نقاط مختلف شهرهای کشور گردیده است. در اثر بکارگیری این سیاست های انبوه سازی و کوچک سازی در جوامع شهری بزرگ، مجتمع های مسکونی بدون تامین عناصر و فعالیت های مکمل، گسترش می یابند و با گذشت زمان، خود به مسئله ای اساسی در عرصه زیست - اجتماعی مبدل می شوند. عدم توجه به ویژگی های کیفی در ساخت چنین مجتمع هایی، منجر به شکل گیری گستره ای از مکان های فاقد هویت می شود. این نوع فقدان مکان، بی تردید حس ضعیفی از تعلق و مشارکت به بار می آورد و به نوعی با از خود بیگانگی انسان ارتباط می یابد. رفتار قلمروپایی، به عنوان یکی از رفتارهای فضایی انسان با ماهیتی اجتماعی، یکی از مفاهیم مهم در ارتقاء کیفیت ارتباط انسان با محیط پیرامون می باشد که در نتیجه ی عدم توجه به ویژگی های کیفی در ساخت مجتمع های مسکونی، صرفا در قالب عرصه بندی های اولیه، ثانویه و عمومی تنزل یافته است. عدم آگاهی کافی از ابعاد دیگر مفهوم قلمرو، طراحان را در ارائه راهکارهای هدفمند مبتنی بر این رفتار، ناتوان گذارده است. پژوهش حاضر با مد نظر قرار دادن رفتار قلمروپایی به عنوان رفتاری با ماهیت اجتماعی، در پی دستیابی به ابعاد مختلف شکل دهنده ی این رفتار جهت ارائه راهکارهایی عینی است که بتواند طراحان را در خلق محیط هایی مصنوع با سطوح بالاتری از قلمرو مطلوب، یاری رساند. جهت دستیابی به این مهم، پژوهش، رفتار قلمروپایی را به عنوان پدیده ای متشکل از دو جنبه ادراکی(ذهنی) و ساختاری(عینی) در نظر گرفته و با استفاده از مظالعات اسنادی و انجام مطالعات میدانی در پی ارائه ساختاری است که بتواند معیار های اصلی رفتار قلمروپایی را بر مبنای ماهیتی مشترک تحت طبقه بندی مشخصی درآورده و سپس بر مبنای اهمیت نقش هریک از آنها در تقویت رفتار قلمروی، اولویت بندی نماید. در نهایت راهکارهای عینی متناسب با معیارهای بدست آمده پیرامون رفتار قلمروی ارائه می شود.